काठमाडौँ । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले इरानका तीन आणविक स्थलहरू फोर्डो, नातान्ज र इस्फहानमा आक्रमण पूरा गरिसकेको घोषणा गरेका छन् । यद्यपि, इरानले आणविक स्थलहरू ‘पहिले नै खाली’ गरिसकेको दाबी गरेको छ ।

ट्रम्पले कुरा गरेको आक्रमणमा सबैभन्दा बढी चर्चा भइरहेको हतियार भनेको म्यासिभ अर्डनेन्स पेनिट्रेटर हो । यो अमेरिकी आक्रमणमा प्रयोग गरिएको हतियार हुन सक्ने बताइएको छ ।

यसको आधिकारिक नाम जिबियु-५७ हो । यसको अर्थ गाइडेड बम युनिट हो र ५७ यसको डिजाइन नम्बर हो । जिबियु-५७ लाई अमेरिकाले मात्र प्रभावकारी रूपमा प्रयोग गर्न सक्छ र यो मिसौरीको ह्वाइटम्यान एयर फोर्स बेसबाट उडान गर्ने बी-२ स्पिरिट स्टेल्थ बमवर्षकबाट गरिन्छ ।

रोयटर्स समाचार एजेन्सीका अनुसार, एक अमेरिकी अधिकारीले इरानमाथि अमेरिकी आक्रमणमा बी-२ बमवर्षकहरू संलग्न रहेको बताएका छन् । यसअघि, अमेरिकाले गुआम टापुमा अमेरिकी बी-२ स्टिल्थ बमवर्षकहरू पठाएको रिपोर्ट बाहिर आएको थियो । यसपछि, नै अमेरिकाले इरानमाथि आक्रमण गर्ने यसलाई प्रयोग गर्ने दाबि गरिएको थियो ।

जीबीयू-५७ बम कति खतरनाक छ ?

सरल शब्दमा भन्नु पर्दा, यसको तैनाती यस प्रकार गरिन्छ- लक्ष्य चयन गरिन्छ, लक्ष्यलाई बम विस्फोटक विमानको लक्ष्यीकरण प्रणालीमा प्रवेश गरिन्छ र त्यसपछि यो जानकारी बममा स्थानान्तरण गरिन्छ । सटीक निर्देशन उपग्रह नेभिगेसन मार्फत गरिन्छ । भारी बम सामान्यतया ५० हजार फिटको उचाइबाट खसालिन्छ, जसले यसलाई धेरै गतिज ऊर्जा दिन्छ । अर्थात्, गतिबाट उत्पन्न हुने ऊर्जा जसले बमलाई जमिनमा गहिरो रूपमा प्रवेश गर्ने शक्ति दिन्छ ।

बमको बाहिरी भाग विशेष रूपमा बलियो बनाइएको छ ताकि यो ठोक्किँदा यसको संरचना अक्षुण्ण रहन्छ । यसको पछाडिको भागमा जडान गरिएको ढिलाइ फ्युजिङ प्रणालीले ५,३०० पाउन्डको विस्फोटक पदार्थ सही गहिराइमा विस्फोट हुने कुरा सुनिश्चित गर्दछ । प्रायः एक भन्दा बढी बम खसालिन्छ, पहिलो बम बाटो बनाउन र दोस्रो वा बढी बम कुनै पनि लक्ष्यलाई पूर्ण रूपमा नष्ट गर्न प्रयोग गरिन्छ । यी सबै एकै बिन्दुमा खसालिन्छन् ।

यदि हामीले आणविक हतियारहरूलाई छोड्यौं भने, जिबियु-५७  बमलाई संसारको सबैभन्दा ठूलो ‘बंकर बस्टर’ बम भनिन्छ । अमेरिकासँग मात्र यो बम छ ।

लगभग १३ हजार ६०० किलोग्राम तौल भएको यो हतियार, जसको सटीक लक्ष्य छ, सम्भवतः इरानको भूमिगत आणविक स्थल फोर्डोमा पुग्न सक्छ । फोर्डो आणविक केन्द्र पहाड भित्र अवस्थित छ । अमेरिकी सरकारका अनुसार, जिबियु-५७ एक ‘खतरनाक प्रवेश हतियार’ हो, जसमा गहिरो स्थान र बलियो बंकरहरूसहित सुरुङहरूमा आक्रमण गर्ने क्षमता छ ।

यो छ मिटर लामो हतियार विस्फोट हुनु अघि सतहबाट लगभग ६१ मिटर तल प्रवेश गर्न सक्षम मानिन्छ । यस मार्फत, एक पछि अर्को धेरै बमहरू खसाल्न सकिन्छ, ताकि प्रत्येक विस्फोटको साथ बम गहिरो ड्रिल गर्न सकियोस् ।

यो बोइङ कम्पनीद्वारा बनाइएको हो र यसको कहिल्यै युद्धमा प्रयोग गरिएको छैन । यो हतियार अमेरिकाको न्यू मेक्सिको प्रान्तको ह्वाइट स्यान्ड्स मिसाइल रेन्जमा परीक्षण गरिएको छ । यो म्यासिभ अर्डनेन्स एयर ब्लास्टभन्दा बढी शक्तिशाली हतियार हो । म्यासिभ अर्डनेन्स एयर ब्लास्ट ९ हजार ८०० किलोग्राम तौल भएको हतियार हो, जसलाई ‘मदर अफ अल बम’ भनेर चिनिन्छ ।  २०१७ मा अफगानिस्तानमा भएको युद्धको समयमा यसको प्रयोग गरिएको थियो ।

ट्रम्पले आक्रमणको बारेमा के भने ?

ट्रम्पले आफ्नो सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्म ट्रुथ सोसियल मार्फत इरानमा आक्रमण गरेको जानकारी दिएका छन् । उनले लेखेका छन्- ‘हामीले फोर्डो, नातान्ज र इस्फहानसहित इरानका तीन आणविक अड्डाहरूमा सफलतापूर्वक आक्रमण गरेका छौं । सबै विमानहरू अब इरानको हवाई क्षेत्र बाहिर छन् । सबै बम फोर्डोमा खसालिएका छन् र सबै विमानहरू सुरक्षित रूपमा अमेरिका फर्किरहेका छन् । हाम्रा महान अमेरिकी योद्धाहरूलाई बधाई छ । संसारमा यस्तो गर्न सक्ने अरू कुनै सेना छैन । अब शान्तिको समय आएको छ ।’

रोयटर्स समाचार एजेन्सीका अनुसार, एक इजरायली अधिकारीले इरानको आणविक स्थलहरूमा आक्रमणमा इजरायलले अमेरिकासँग ‘पूर्ण समन्वय’ कायम राखेको बताएका  छन् । 

इरानले के भन्यो ?

इरानले आणविक स्थलहरू ‘पहिले नै खाली’ गरिसकेको दाबी गरेको छ । ट्रम्पले भनेको कुरा सत्य हो भने पनि, इरानलाई ‘कुनै ठूलो विस्फोटबाट कुनै क्षति भएको छैन किनभने सामग्रीहरू पहिले नै हटाइएका थिए । तस्निम समाचार एजेन्सीका अनुसार, कोम प्रान्तका संकट व्यवस्थापन प्रवक्ता मोर्तेजा हेयदारीले फोर्डो आणविक केन्द्रको क्षेत्रको एक भाग हवाई आक्रमणमा परेको बताएका छन् ।

इरानले अब के गर्ला ?

अब युद्ध र इरान र इजरायल बीचको सम्बन्धमा ठूलो मोड आएको छ । यसले अमेरिकी सुरक्षामा पनि ठूलो प्रभाव पार्न सक्छ । यस क्षेत्रमा लगभग ४० हजार अमेरिकी सैनिक तैनाथ छन् । तिनीहरू सबै अब पूर्ण सतर्कतामा रहनेछन् ।

शनिबार, यमनमा इरान समर्थित हुथी विद्रोहीहरूले यदि अमेरिकाले इरानमा सैन्य कारबाही गर्‍यो भने, उनीहरूले लाल सागरमा अमेरिकी जहाजहरूमाथि फेरि आक्रमण गर्ने धम्की दिएका छन् ।

अब इरानले अमेरिका र यस क्षेत्रमा अवस्थित सैन्य अड्डाहरूविरुद्ध बदला लिन सक्छ र अवश्य पनि इरानले इजरायललाई कसरी प्रतिक्रिया दिनेछ भन्ने डर कायमै छ ।